Page 24 - Nowe słowa na start! 8 - język polski, podręcznik

Spotkanie z lekturą

Nowa wiadomość
Epopeja to rozbudowany, wielowątkowy utwór, który przedstawia dzieje bohaterów na tle przeło-
mowych wydarzeń historycznych. Rozpoczyna się inwokacją, cechuje się podniosłym stylem i kunsz-
townym językiem nasyconym środkami stylistycznymi. Jest pisany wierszem o charakterystycznej
wersyfikacji.

5.3. Za epopeję narodową uważa się utwór, który ze względu na poruszaną problematykę oraz
wysoki poziom artystyczny jest bardzo ważny dla danego narodu. Porozmawiajcie o tym,
jaką wartość – Waszym zdaniem – ma dla współczesnego czytelnika utwór Mickiewicza.
Czy zasługuje na miano epopei narodowej?
5.4. Wyszukaj w Panu Tadeuszu wskazane fragmenty. Na ich podstawie określ, jaki wpływ ma
przyroda na życie mieszkańców Soplicowa.
• Księga I – opis zachodu słońca podczas prac w polu
• Księga X – opis deszczu i burzy
• Księga XI – opis wiosny
Wyszukaj inne fragmenty Pana Tadeusza, które ukazują znaczenie przyrody w życiu miesz-
kańców Soplicowa.
5.5. Do współczesnego języka weszło wiele frazeologizmów i powiedzeń z Pana Tadeusza.
W parach odszukajcie w tekście jak najwięcej takich sformułowań i zapiszcie w zeszycie, kto
je wypowiada lub w jakich okolicznościach zostały użyte przez narratora.
5.6. Przeczytaj zamieszczony fragment wiersza Mariana Hemara Parafraza. Powiedz, jakie widzisz
w nim nawiązania do dzieła Adama Mickiewicza.

Wszystkim się zdawało,
Że to Solski gra jeszcze. A to echo grało. 1 Ludwik Solski
1
(1855–1954)
Jakby on znowu chwycił, zapałem przejęty, wybitny aktor i reżyser,
Arkusz swej roli, długi, pokreślony, zmięty, już za życia uznawany za
W rozmodleniu oburącz do ust go przycisnął, legendę polskiego teatru
Zachłysnął się słowami, w oczach ogniem błysnął,
Zasunął wpół powieki, wciągnął w głąb pół brzucha
I do płuc wysłał z niego cały zapas ducha
I zagrał.

Nowa wiadomość
Parafraza to swobodna, często humorystyczna przeróbka utworu literackiego, zachowująca rozpo-
znawalne cechy pierwowzoru.

5.7. Wyszukajcie w różnych źródłach parafrazy utworów Adama Mickiewicza i odczytajcie je na głos
w klasie. Pamiętajcie, aby zadbać o odpowiedni poziom prezentowanych tekstów. Następnie
przygotujcie w grupach żartobliwe parafrazy wybranych fragmentów Pana Tadeusza.

74